Odprowadzanie ścieków przemysłowych do kanalizacji to temat, który wymaga nie tylko znajomości technologii, ale i bardzo konkretnej znajomości przepisów prawa. Wielu przedsiębiorców nie zdaje sobie sprawy z tego, jak rozbudowane są wymagania wobec tzw. dostawców ścieków. Brak ich spełnienia może prowadzić do kar, odmowy odbioru ścieków, a w skrajnych przypadkach – nawet do wstrzymania działalności zakładu.
W tym artykule podsumowujemy najważniejsze obowiązki wynikające z przepisów oraz wyjaśniamy, kiedy konieczne jest zainstalowanie przepływomierza do ścieków lub innych układów pomiarowych.
Czym są ścieki przemysłowe i kto je musi zgłaszać?
Zgodnie z przepisami, za ścieki przemysłowe uznaje się ścieki, które nie są bytowymi ani wodami opadowymi czy roztopowymi, a powstały w związku z działalnością gospodarczą – produkcyjną, usługową, handlową, czy też logistyczną.
Co ważne: nawet jeśli ścieki zawierają domieszki bytowe, ale pochodzą z zakładu, traktowane są jako ścieki przemysłowe i podlegają bardziej rygorystycznym wymaganiom. Każdy podmiot, który planuje wprowadzać takie ścieki do sieci kanalizacyjnej, jest zobowiązany do zawarcia odpowiedniej umowy z przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym oraz – w wielu przypadkach – uzyskania pozwolenia wodnoprawnego.
Podstawy prawne, które regulują odprowadzanie ścieków przemysłowych
Najważniejsze akty prawne, które określają obowiązki dostawców ścieków, to:
- Prawo wodne (Dz.U. z 2021 r. poz. 2233 ze zm.)
- Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i odprowadzaniu ścieków (Dz.U.2024.757)
- Rozporządzenia dotyczące substancji szczególnie szkodliwych, warunków odbioru i kontroli jakości ścieków
Te przepisy określają m.in. sytuacje, w których wymagane jest pozwolenie wodnoprawne, jak również zasady prowadzenia pomiarów ilościowych i jakościowych odprowadzanych ścieków.
Kiedy wymagane jest pozwolenie wodnoprawne?
Pozwolenie wodnoprawne jest konieczne, jeśli w odprowadzanych ściekach znajdują się substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego – ich lista znajduje się w załączniku do rozporządzenia z 28 czerwca 2019 r.
W celu jego uzyskania konieczne jest złożenie wniosku, w którym należy przedstawić:
- ilości i charakterystykę ścieków (m.in. przepływy Qmax, Qśr),
- opis działalności zakładu i technologii,
- lokalizację punktu włączenia do sieci kanalizacyjnej,
- informacje o zastosowanych urządzeniach podczyszczających i układach pomiarowych.
Obowiązki dostawców ścieków przemysłowych
Wprowadzenie ścieków do kanalizacji nie polega tylko na „podłączeniu się do rury”. Przedsiębiorstwa wod-kan mają prawo – a często obowiązek – nałożyć na dostawcę następujące wymagania:
1. Instalacja urządzeń podczyszczających
Ścieki przemysłowe muszą być wstępnie oczyszczone do poziomu, który nie zagraża:
- ludziom obsługującym system,
- infrastrukturze kanalizacyjnej i oczyszczalni,
- dotrzymaniu pozwoleń wodnoprawnych przez oczyszczalnię.
2. Obowiązek prowadzenia kontroli wewnętrznej
Dostawca zobowiązany jest do regularnych analiz jakości ścieków (częstotliwość wg rozporządzeń) oraz do ich dokumentowania i udostępniania na żądanie przedsiębiorstwa.
3. Obowiązek zainstalowania urządzeń pomiarowych
W wielu przypadkach dostawcy są zobowiązani do montażu przepływomierza ścieków – czyli urządzenia, które na bieżąco rejestruje objętość odprowadzanych ścieków. Może to być:
- przepływomierz grawitacyjny – stosowany w otwartych kanałach lub przy grawitacyjnym spływie,
- licznik ścieków – w przypadku instalacji ciśnieniowych lub zamkniętych,
- kompletny układ pomiarowy z integracją danych (np. do zdalnego monitoringu).
Brak takiego urządzenia może oznaczać, że opłaty za ścieki zostaną naliczone ryczałtem – często na niekorzyść dostawcy.
Kto ponosi koszt i odpowiedzialność za pomiary?
Koszt zakupu, montażu i serwisowania urządzeń pomiarowych ponosi dostawca ścieków przemysłowych. Ostateczny dobór urządzenia – jego typ, klasa dokładności, sposób montażu – musi być uzgodniony z przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym.
W praktyce to dostawca odpowiada za to, czy jego układ pomiarowy działa prawidłowo i spełnia wymogi prawne.
Jakie są konsekwencje braku pomiaru lub przekroczenia warunków?
- Kary finansowe – wynikające z taryf i przepisów lokalnych
- Wstrzymanie odbioru ścieków – szczególnie w przypadku zagrożenia dla oczyszczalni
- Problemy z WIOŚ lub Wodami Polskimi – w przypadku zaniżonych lub nieudokumentowanych zrzutów
- Odpowiedzialność karno-administracyjna osób odpowiedzialnych w firmie
Podsumowanie
Odprowadzanie ścieków przemysłowych do kanalizacji wymaga więcej niż tylko zgody – to zestaw obowiązków technicznych, prawnych i dokumentacyjnych, których lekceważenie może mieć poważne konsekwencje. Jednym z kluczowych elementów spełnienia tych obowiązków jest rzetelny pomiar przepływu – realizowany przez właściwie dobrany przepływomierz ścieków lub dedykowany układ pomiarowy.
Jeśli nie masz pewności, czy Twoja instalacja spełnia wszystkie wymogi prawne – lub chcesz dobrać odpowiedni przepływomierz ścieków do warunków zakładowych – skontaktuj się z naszym zespołem. Pomożemy przejść przez proces od projektu do wdrożenia.